Szaman z plemienia Yanomami Davi Kopenawa jako siódmy Brazylijczyk w historii otrzymał nagrodę Right Livelihood Award, zwaną „alternatywnym Noblem”. Przyznaje się ją za działania na rzecz ochrony środowiska i praw człowieka.
Davi Kopenawa i inni laureaci
Davi Kopenawa wraz z założoną przez siebie fundacją Hutukara Associação Yanomami jest jednym z tegorocznych laureatów nagrody, przyznawanej „pracującym nad praktycznymi i godnymi naśladowania rozwiązaniami najbardziej pilnych wyzwań, przed którymi staje dzisiaj świat”. W uzasadnieniu czytamy, że lider Yanomami zdobył tę nagrodę „za odwagę i determinację w obronie bioróżnorodności Amazonii, jej ziem, kultury i ludów rdzennych”.
Poza Davim Kopenawą, nagrodę otrzymali w tym roku także: młoda szwedzka aktywistka Greta Thunberg, której chyba nie trzeba przedstawiać. A także Aminatou Haidar, obrończyni praw człowieka z Sachary Zachodniej oraz chińska adwokatka Guo Jianmei. Wszyscy odznaczeni otrzymają po 1 mln koron szwedzkich (ok. 407 tys. zł), który będą mogli przeznaczyć na prowadzoną przez siebie działalność.
Davi Kopenawa jest siódmym Brazylijczykiem, którego uhonorowano nagrodą Right Livelihood Award. Wcześniej otrzymali ją: biskup Erwin Kräutler (2010), architekt i aktywista społeczny Chico Whitaker Ferreira (2006), teolog Leonardo Boff (2001), Duszpasterska Komisja ds. Ziemi (1991), Ruch Robotników Rolnych bez Ziemi (1991) oraz agronom i ekolog José Lutzenberger (1988).
„Za odwagę w obronie Amazonii”
Tegoroczny brazylijski laureat nagrody urodził się ok. 1955, jest szamanem i przedstawicielem ludów z plemienia Yanomami, które zamieszkują obszary Amazonii przy granicy z Wenezuelą. Od ponad 30 lat podróżuje po świecie, nagłaśniając problemy, z jakimi mierzy się jego plemię. Z tego powodu uzyskał przydomek “Dalajlamy z lasu deszczowego”.
Jego postać odegrała kluczową rolę w oficjalnym uznaniu ziem Yanomami w 1992 roku, po prawie 10-letniej walce z administracją rządową. Ten teren zajmuje powierzchnię dwukrotnie większą niż Szwajcaria i jest największym na świecie obszarem leśnym, należącym do ludów rdzennych.
W latach 50. i 60. na te ziemie przybyło wielu białych i plemię Yanomami zostało zdziesiątkowane przez choroby, z którymi wcześniej nie miało styczości. Potem, w latach 80. nastąpiła inwazja garimpeiros (poszukiwaczy złota). W wyniku przemocy i chorób, śmierć poniosło ok. 20% miejscowej ludności rdzennej (dane Survival International).
Davi Kopenawa mówi, że on ocalał, ponieważ ochronił go szaman. W 2004 roku założył organizację Hutukara Associação Yanomami, której celem jest walka o prawa miejscowych plemion oraz ochrona lasu. Portugalskiego nauczył się jako dorosły. Jest autorem pierwszej książki napisanej przez przedstawiciela ludu Yanomami „Upadek nieba” (A queda do céu). Książka wydana w 2010 roku, opowiada historię plemienia oraz wizje autora na temat „białego człowieka”.
Nagroda
Przyznawana corocznie nagroda Right Livelihood Award została ufundowana w 1980 przez szwedzkiego pisarza i filantropa Jakoba von Uexkülla. Międzynarodowe jury przyznaje zwykle cztery nagrody osobom lub instytucjom działającym na rzecz ochrony środowiska, praw człowieka, zrównoważonego rozwoju, edukacji, pokoju.
Od 1980 roku, narodę otrzymały 174 osoby z 70 krajów. W tym roku wpłynęły 142 nominacje z 59 krajów. Ceremonia wręczenia nagród odbędzie się 4 grudnia z Sztokholmie w Szwecji.
Źrodło: BBC Brasil